Ná bailigh ór ná seoda...

Luaigh mé dán a chuaigh go mór i bhfeidhm orm le déanaí ag ócáid litríochta a reachtáladh san ollscoil do Lá Eorpach na dTeangacha. Dán Sualainnise a bhí ann, le file darbh ainm Edith Södergran (1892-1923), nach raibh ach 31 nuair a fuair sí bás de dheasca tuberculosis. Gheall mé daoibh an lá sin go ndéanfainn iarracht an dán a aistriú go Gaeilge (cé nach aistritheoir mé ar chor ar bith), agus mar sin, seo daoibh é.

Sílim go bhfuil na focail an-oiriúnach don lá atá inniu ann, le hagóidí ar siúl ó Wall St go hAthens. Níl meadaracht daingean ar an mbundán, agus de réir mar a chuimním léamh an dáin ón oíche sin níl mórán ríme ann ach oiread. Rinne mé fhéin iarracht rím a chur ann, áfach. Dála an scéil, cé gur léadh leagan Béarla don dán san ollscoil, níl sé le fáil ar an idirlíon, agus táim ag brath ar Google Translate chun sainbhrí an dáin a thuiscint. Bheinn buíoch díbh dá ndéanfaidís coigeartú ar bhotúin san aistriúchán. Táim cinnte go bhfuil siad ann.

Ná Bailigh Ór ná Seoda

A chara,

Ná bailigh ór ná seoda.

Líon do chroí le mianta

ar nós tine te móna.

Goid rúibíní ó shúile na n-aingeal,

Slog siar uisce an diabhail, le meangadh.

A chara, ná híoc puinn cánach,

carn mór airgid ar son na n-uaisle,
Beidh tú go deo id' spailpín fánach

is lucht an rachmais riamh in uachtar.

Cothaigh do leanaí le háilleacht, le haoibhneas, le maitheas,

Beathaigh do leanaí le fórsa a bhrisfeadh geataí na bhflaitheas.




Samlen Icke Guld och Ädelstenar

Människor,
samlen icke guld och ädelstenar:
fyllen edra hjärtan med längtan,
som bränner likt glödande kol.
Stjälen rubiner ur änglarnas blick,
dricken kallt vatten ur djävulens pöl.
Människor, samlen icke skatter
som göra er till tiggare;
samlen rikedomar
som giva er konungamakt.
Skänken edra barn en skönhet
den människoögon ej sett,
skänken edra barn en kraft
att bryta himlens portar upp.

Ar an bhFrontline

Bhabha, an bhfaca sibh an, ehm, díospóireacht anocht?

Bhí sé spleodrach, splancach.

Is léir go raibh an lucht féachana (agus na hiarrthóirí/iomaitheoirí eile) ag iarraidh brú a chur ar Seán Gallagher ón tús. Theip air go hiomlán le ceist an airgid sin a tugadh dó ar son Fhianna Fáil. Ar dtús, dúirt sé nach raibh aon recollection aige ar an scéal, faoi dheireadh d'admhaigh sé go bhfuair sé envelope áirithe. Sean-chaint na sean-chronies. Dá gcloisfeá an lucht féachana i ndiaidh an admhála sin!

Agus rantáil Gay Mitchell ag an deireadh? An fear bocht. Chun an fhírinne a rá, bhí an ceart aige. Ní raibh baint dá laghad ag cuid mhaith ceisteanna ar an Uachtarántacht, ach d'fhéadfadh sé é a léiriú ar bhealach níos, bhuel, Uachtaránaí.

Beidh mé ag filleadh abhaile don toghchán, agus cé nach bhfuil mo rogha athraithe le trí seachtain anuas, caithim a rá ag an bpointe seo go mbeadh gach aon cheann acu oiriúnach don phost, i mo thuairim. Bhuel, táim sásta nach ndéanfaidís aon dochar, ar aon chaoi. Th'éis na díospóireachtaí, na ráflaí agus na scannail ar fad, tá trua agam don seacht n-iarrthóir le bheith fírinneach.

Dála an scéil, bhí an lucht túíteála iontach suimiúil agus greannmhar le linn an chláir, agus deas a fheiscint go raibh cúpla Gaeilgeoir ag túíteáil leis.

An tArm Dearg

Tháinig na mílte Breatnach le chéile i Staid na Mílaoise ar an Satharn, iad ina muir dearg ag breathnú ar an gcluiche rugbaí in aghaidh na bhFrancach ar an taobh eile den domhan. Bhí mé ann, i t-léine dearg, ach glas le héad, mar a déarfá, nach raibh Éirinn ag imirt. Faraor, ní raibh an t-ádh dearg orthu, agus de bharr cárta dearg, agus ciceáil na bleus, fágadh le haghaidheanna dearga iad ag a deireadh :(

Ar a laghad, bhain mo chara tí agus a matháir sult as an mbeor (ahem, ag a 9 ar maidin) agus a hataí seafóideacha.

An €ala

Agus mé amuigh ag rith níos luaithe, chonaic mé an radharc aoibhinn seo tharam. Sea, athcruthaíodh euro na Fionlainne in oirdheisceart na Breataine Bige anocht.

Bhuel, ní raibh sé díreach mar an gcéanna leis an mbonn thuas, an dtuigeann tú.

In áit dhá eala, ní raibh ann ach aon éan aonarach amháin. Agus in áit a bheith lán de ghrásta, is cosúil go raibh m'eala lán go béal, mar scaoil sé uaidh, má thuigeann tú mé, agus é ag dul trasna. Thuirling an t-ualach bréan anuas ar charrchlós Toys 'R' Us, a bhí follamh, buíochas le Dia. Sea, ní in áit fhiáin sléibhte a bhí mé ag rith, ach tríd an bpáirc siopadóireachta áitiúil atá, ar a laghad, cois cuain.

Ach in ainneoin na dteipeanna ar fad, chuir m'eala bhocht gliondar ar mo chroí.

Moladh go deo le h'eala, mar a deireann na moslamaigh.

Idir Éirinn agus an Bhreatain Bheag

Thaitin an sean-phostaer seo liom le gairid ón mblag Strange Maps (ceann dos na blaganna is fearr liom), ina gcruthaíodh íomhá do mhac tíre as léarscáil d'Éirinn agus an Bhreatain.

An bhfeiceann tú é? Is dócha nach mac tíre é ar chor ar bith, ach mac farraige suite idir Éirinn agus an Bhreatain Bheag, agus ag déanamh i dtreo Londain gan dabht. Cheapas gur bealach an-éifeachtach é margaíocht a dhéanamh ar an scannán agus íomhá uafáis a chruthú go simplí.

Tobairíní Gharomna

Chríochnaigh mé an leabhar Connemara: A Little Gaelic Kingdom aréir, an chuid deireanach de tríológ le Tim Robinson (thuas), a chlúdaíonn ceantar Gaeltachta an réigiúin an uair seo. Molaim go hard an seod litríochta seo - tosnóidh mé ar uimhir a haon den tríológ Connemara: Listening to the Wind inniu. Bhíos faoi dhraíocht a scríbhneoireachta ó thús deiridh - stíl a chruthaigh finscéal eipiciúil as tírdhreach, logainmneacha, foirgnimh, stair, clocha, dánta, amhráin, ráflaí agus seanchas an cheantair. Is as Yorkshire do Tim ó dhúchas ach tá sé ag cur faoi in iarthar na hÉireann ó na 70aidí ar aghaidh. Tá dlúth-thuiscint aige ar nádúr, stair, teangeolaíocht agus geolaíocht na tíre seo, ach is féidir leis scéal a insint go simplí soiléir (seachas an chaibidil faoi fractals, b'fhéidir) le rithim agus rím ina litríocht.

Is léir ón leabhar nach bhfuil aithne ar bith agam ar Chonamara, cé gur oibrigh mé ann ar feadh bliana go leith, agus tá dúil mhór agam filleadh ar an gceantar agus an áit a athfhionnadh trí shúile an údair. Cuir i gcás na sainchomharthaí geolaíochta suntasacha ar Gharomna agus na hoileáin siar uaidh, atá mairceáilte agam ar léarscáil anseo ón bhfianaise sa leabhar agus ó léarscáil den réigiúin a chruthaigh Tim siar sna h80aidí.

Ó chlé:

(1) Tobairín, 'coiscéimeanna' agus 'bóthar' an naoimh ar oileán Ghólaim:

"a five-foot-wide exposure of pale porphyry running like a fantastically pyramid-paved path or a miraculously frozen wake across a choppy sea of blackish rock, heading south-south-westwards towards the horizon-hugging profile of the Aran Islands"

(2) 'Bóthar' an naoimh ar oileán Daighinis:

"a dyke of blackish rock cutting westwards through the blonde granite of the shore"

Agus níos suntasaí fós:

(3) Tobairín an Átha Leacaigh, (4) Tobairín Ghleann an Uisce, agus (5) Tobairín Naoimh Anna atá gearrtha sa chloch i lár oileán Gharomna i gcruth Δ:

"that the simple triangle has such weight in this elemental landscape serves to remind me that one can tire of Mandelbrot's fractal epiphanies with their eternal spirals winding into eternity"

(6) Tobairín 'P' gearrtha i gcruth P i gcarraig bholcánach an chósta:

"one could imagine, some follower of St Patrick had paused on his way to the pilgrims' church and embarkation for holy Aran, had bent his head and looked at this pool, and by the intensity of his interpretive attention made a nowhere into a place for ever more"

Insíonn gach pictiúr scéal

Tús mí Dheireadh Fómhair...

...sa mbaile...

...sa mbaile iasachta.

In ainm Dé, nílimid chomh fada sin óna chéile.

Faraor, d'fhág mé m'éadaí samhraidh ar ais i Loch Garman, agus táim ag caitheamh mo bhristí snáimhe le trí lá anuas!